Το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (Carpal Tunnel Syndrome – CTS) αποτελεί μία από τις πιο συχνές παγιδευτικές νευροπάθειες του άνω άκρου και οφείλεται στην πίεση του μέσου νεύρου μέσα στον καρπιαίο σωλήνα.
Η πάθηση προκαλεί πόνο, μούδιασμα και αδυναμία στη λαβή, επηρεάζοντας την καθημερινή λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής.
Πρόκειται για κατάσταση που μπορεί να εξελιχθεί σταδιακά, γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση είναι καθοριστική για την πρόληψη μόνιμων νευρολογικών βλαβών.
Τι Είναι ο Καρπιαίος Σωλήνας & Πώς Προκαλείται Η Πίεση στο Μέσο Νεύρο;
Ο καρπιαίος σωλήνας είναι ένα στενό ανατομικό «τούνελ» στη ραχιαία επιφάνεια του καρπού. Αποτελείται από:
- Τα οστά του καρπού
- Τον εγκάρσιο σύνδεσμο
- Τους καμπτήρες τένοντες των δακτύλων
- Το μέσο νεύρο, το οποίο είναι υπεύθυνο για την αισθητικότητα των 3½ πρώτων δακτύλων και για μέρος της κινητικότητας του αντίχειρα
Όταν ο χώρος μέσα στο σωλήνα μειωθεί ή αυξηθεί η πίεση, το μέσο νεύρο συμπιέζεται, προκαλώντας τα χαρακτηριστικά συμπτώματα.
Αίτια & Παράγοντες Κινδύνου
Το σύνδρομο μπορεί να εμφανιστεί από μία ή περισσότερες αιτίες:
Μηχανική υπέρχρηση – επαναλαμβανόμενες κινήσεις
Πληκτρολόγηση, χειρονακτική εργασία, χρήση εργαλείων, πολύωρη χρήση ποντικιού.
Φλεγμονή των καμπτήρων τενόντων
Τενοντοελυτρίτιδα που αυξάνει τον όγκο των ιστών μέσα στο σωλήνα.
Μεταβολικές & Ορμονικές διαταραχές
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Υποθυρεοειδισμός
- Κύηση (ιδίως 3ο τρίμηνο, λόγω κατακράτησης υγρών)
Μετεγχειρητικές ή μετατραυματικές καταστάσεις
Κατάγματα, εξαρθρήματα, οστεοαρθρίτιδα καρπού.
Ανατομικοί παράγοντες
Στενός καρπιαίος σωλήνας εκ γενετής.
Συμπτώματα Καρπιαίου Σωλήνα
Τα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στην παλαμιαία πλευρά χεριού και καρπού:
1. Μούδιασμα & παραισθησίες
Στον αντίχειρα, δείκτη, μέσο και το μισό παράμεσο.
2. Νυχτερινή επιδείνωση
Το ξύπνημα από πόνο/κάψιμο είναι πολύ χαρακτηριστικό.
3. Αδυναμία στη λαβή
Δυσκολία σε λεπτές κινήσεις, πτώση αντικειμένων.
4. Πόνος που αντανακλά στο αντιβράχιο ή τον αγκώνα
5. Μείωση της ακριβούς κινητικότητας του αντίχειρα
(λόγω προσβολής του μυός abductor pollicis brevis)
Σε προχωρημένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί μυϊκή ατροφία του θέναρος.
Διάγνωση
Η διάγνωση στηρίζεται σε:
Κλινική αξιολόγηση από εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή
- Phalen test
- Tinel sign
- Carpal compression test
- Δοκιμές αισθητικότητας & κινητικότητας
- Έλεγχος στάσης, αυχενικής μοίρας, ωμικής ζώνης (διαφορική διάγνωση)
Ηλεκτρομυογράφημα (ΗΜΓ) – nerve conduction study
Αποτελεί το gold standard για επιβεβαίωση της νευρικής πίεσης.
Απεικόνιση (υπέρηχος μαλακών μορίων)
Σε περιπτώσεις υποψίας τενοντοελυτρίτιδας ή κύστεων.
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Στόχος είναι η αποσυμπίεση του μέσου νεύρου, η μείωση της φλεγμονής και η επαναφορά της λειτουργίας.
1. Φυσικοθεραπευτική Αποκατάσταση (πρώτη επιλογή)
Η σύγχρονη προσέγγιση περιλαμβάνει:
Φυσικά μέσα
- Tecar therapy
- Μαγνητικός διεγέρτης (PEMF)
- Υπέρηχοι
- Ψυχρά επιθέματα στα οξέα στάδια
- Laser/LLLT όπου ενδείκνυται
Ειδικές Τεχνικές Κινητοποίησης
- Κινητοποίηση καρπού (carpal mobilizations)
- Τεχνικές κινητοποίησης για τη βελτίωση της ολίσθησης των καμπτήρων τενόντων
- Κινητοποίηση νεύρου (median nerve gliding & tensioning)
Νευροδυναμικές ασκήσεις
Επαναφέρουν την ολίσθηση του μέσου νεύρου μέσα στο κανάλι.
Kinesio taping
Μείωση τάσης & διευκόλυνση αιμάτωσης.
Νάρθηκες νυκτός
Κρατούν τον καρπό σε ουδέτερη θέση και μειώνουν τα νυχτερινά συμπτώματα.
Θεραπευτική άσκηση
- Ενδυνάμωση μυών αντίχειρα και συγκρατητών
- Ασκήσεις στάσης (postural correction)
- Ασκήσεις σταθεροποίησης ωμικής ζώνης
Ιατρική/Φαρμακευτική Παρέμβαση (όπου χρειάζεται)
Εφαρμόζεται όταν τα συμπτώματα επιμένουν:
- Αντιφλεγμονώδη
- Εγχύσεις τοπικών κορτικοστεροειδών
- Αντιμετώπιση υποκείμενης πάθησης (π.χ. θυρεοειδής, διαβήτης)
Χειρουργική Αντιμετώπιση
Αφορά περιπτώσεις με:
- Σοβαρή επιδείνωση στο ΗΜΓ
- Αδυναμία αντίχειρα / μυϊκή ατροφία
- Συμπτώματα >3–6 μήνες χωρίς βελτίωση
- Έντονο πόνο και λειτουργικό περιορισμό
Η πιο συχνή επέμβαση είναι η διατομή του εγκάρσιου συνδέσμου για αποσυμπίεση του μέσου νεύρου (open ή endoscopic release).
Φυσικοθεραπευτική Αποκατάσταση Μετά το Χειρουργείο
Περιλαμβάνει:
- Έλεγχο οιδήματος
- Αποκατάσταση εύρους κίνησης
- Νευροδυναμική κινητοποίηση
- Επανεκπαίδευση δύναμης και λεπτής κινητικότητας
- Σταδιακή λειτουργική επανένταξη
Πλήρης αποκατάσταση: 8–12 εβδομάδες, ανάλογα με την εργασία και τις απαιτήσεις του ασθενή.
Πρόληψη
- Εργονομική ρύθμιση υπολογιστή/πληκτρολογίου
- Συχνά διαλείμματα
- Ασκήσεις διάτασης των καμπτήρων
- Διατήρηση ουδέτερης θέσης καρπού
- Ενδυνάμωση άνω άκρου & ωμικής ζώνης
Συμπέρασμα
Το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα είναι μία ιδιαίτερα συχνή παγιδευτική νευροπάθεια, η οποία αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά όταν διαγνωστεί έγκαιρα.
Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση αποτελεί την πρώτη και πιο ολοκληρωμένη επιλογή, ενώ η χειρουργική αποσυμπίεση εφαρμόζεται όταν τα συμπτώματα είναι προχωρημένα ή ανθεκτικά.
Με σωστή καθοδήγηση, εξατομικευμένες τεχνικές και προοδευτική αποκατάσταση, οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν πλήρως στις καθημερινές τους δραστηριότητες.