Η τενοντίτιδα επιγονατιδικού είναι μια συχνή φλεγμονώδης, εκφυλιστική πάθηση του τένοντα που συνδέει την επιγονατίδα με την κνήμη.
Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα που ασκούν επαναλαμβανόμενη φορτισμένη κίνηση – άλματα, τρέξιμο, σκάλες, καθίσματα – αλλά μπορεί να αφορά και όσους έχουν χαμηλή δραστηριότητα και απότομη αύξηση φορτίου.
Πρόκειται για μια πάθηση που εξελίσσεται σταδιακά: αρχικά εκδηλώνεται ως ήπιος πόνος κάτω από την επιγονατίδα και, χωρίς σωστή παρέμβαση, μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνιο πρόβλημα με σημαντικό περιορισμό λειτουργικότητας.
Τι Είναι Ακριβώς η Τενοντίτιδα Επιγονατιδικού;
Παρά το όνομα “τενοντίτιδα”, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει έντονη φλεγμονή. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τενοντοπάθεια, δηλαδή μια εκφύλιση των ινών του τένοντα λόγω υπέρχρησης και μηχανικού stress.
Χαρακτηρίζεται από:
- Μικροτραυματισμούς των ινών κολλαγόνου
- Μείωση της αντοχής του τένοντα σε φόρτιση
- Πόνο κατά τη δραστηριότητα, όχι απαραίτητα στην ηρεμία
- Ελαφρύ ή μέτριο οίδημα στην κάτω επιφάνεια της επιγονατίδας
Πρόκειται ουσιαστικά για αυτό που διεθνώς είναι γνωστό ως Jumper’s Knee.
Αίτια & Προδιαθεσικοί Παράγοντες
Η πάθηση σχετίζεται κυρίως με μηχανική υπερφόρτιση.
Επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες
- Άλματα (μπάσκετ, βόλεϊ)
- Τρέξιμο
- Προπονήσεις δύναμης με πολλά καθίσματα / box jumps
Προδιαθεσικοί παράγοντες
- Αδυναμία τετρακεφάλου ή γλουτιαίων
- Δυσκαμψία οπίσθιων μηριαίων ή τετρακεφάλου
- Φτωχή τεχνική προσγείωσης
- Υπερπρηνισμός ποδιού
- Απότομη αλλαγή προπονητικού φορτίου
- Λανθασμένη περιοδικότητα άσκησης
Συμπτώματα
Τα πιο συχνά είναι:
- Πόνος ακριβώς κάτω από την επιγονατίδα
- Πόνος σε άλματα, σκάλες, βαθιά καθίσματα
- Δυσκαμψία μετά από ακινησία (π.χ. πρωί)
- Μείωση εκρηκτικότητας / δύναμης
- Ενόχληση σε παρατεταμένη καθιστή θέση
Σε προχωρημένες περιπτώσεις, ο πόνος εμφανίζεται ακόμη και στο περπάτημα.
Διάγνωση
Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση.
Ο φυσικοθεραπευτής αξιολογεί:
- Ευαισθησία στο κάτω πόλο της επιγονατίδας
- Έλεγχο τετρακεφάλου & γλουτιαίων
- Πρότυπα κίνησης (landing mechanics, single-leg squat)
- Τεστ φόρτισης τένοντα
Υπέρηχος ή μαγνητική τομογραφία προτείνονται μόνο σε επίμονα ή σύνθετα περιστατικά.
Αντιμετώπιση & Φυσικοθεραπεία
Η σύγχρονη αντιμετώπιση είναι ξεκάθαρα συντηρητική και βασίζεται σε δύο πυλώνες:
1. Μείωση μηχανικού stress στον τένοντα
- Τροποποίηση δραστηριότητας (όχι πλήρης διακοπή)
- Μείωση άλματος/φόρτισης στις οξείες φάσεις
- Εκπαίδευση σε σωστή τεχνική προσγείωσης
2. Εξατομικευμένο πρόγραμμα ενδυνάμωσης
Το πιο αποτελεσματικό πρωτόκολλο σήμερα περιλαμβάνει:
- Έκκεντρες ασκήσεις (eccentric loading) π.χ. eccentric squat σε step
- Ισομετρικές ασκήσεις (isometric holds) για άμεση μείωση πόνου — ιδανικό για αθλητές
- Προοδευτική φόρτιση με αντιστάσεις για επαναδόμηση του τένοντα
- Πλειομετρική εξάσκηση επαναφορά σε άλματα & αγωνιστικές απαιτήσεις
Συμπληρωματικές Θεραπείες για την τενοντίτιδα επιγονατιδικού
- TECAR therapy για μείωση πόνου
- Μαγνητικός διεγέρτης για επιτάχυνση επούλωσης
- Υπέρηχοι σε επιλεγμένες περιπτώσεις
- Ειδικές Τεχνικές Κινητοποίησης σε συνοδές μυϊκές δυσκαμψίες
Επανένταξη στη Δραστηριότητα
Η επιστροφή σε άθληση γίνεται σταδιακά και μόνο όταν:
- Ο πόνος είναι ελεγχόμενος
- Η δύναμη τετρακεφάλου και γλουτιαίων έχει αποκατασταθεί
- Η τεχνική προσγείωσης είναι σωστή
- Το single-leg loading είναι ανώδυνο
Με σωστή αποκατάσταση, η πλειονότητα των ασθενών επανέρχεται πλήρως.
Πρόγνωση
Η τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού απαιτεί υπομονή και επιστημονικά δομημένη άσκηση. Τα κλινικά πρωτόκολλα δείχνουν βελτίωση σε:
- 4–6 εβδομάδες για ελαφρές περιπτώσεις
- 8–12 εβδομάδες για αθλητές ή χρόνιες τενοντοπάθειες